Trong văn hóa Việt Nam, việc đi chùa vào ngày Tết là một phong tục quan trọng và đã trở thành một phần không thể thiếu trong tâm thức của người dân. Đây là một nét đẹp của dân tộc ta. Mỗi khi năm mới đến, mọi gia đình đều lựa chọn những ngày cuối năm và đầu năm để cầu nguyện cho mọi điều tốt đẹp. Theo Tiến sĩ Trần Trọng Dương từ Viện nghiên cứu Hán Nôm, việc đi lễ chùa vào đầu năm là cách để gần gũi hơn với cái thiện, đức từ bi và trí tuệ của nhà Phật. Theo ông, trong mỗi con người đều có một tâm thiện và có thể gọi là Phật tính ẩn dấu. Việc đi chùa và tiếp xúc với Phật pháp sẽ giúp tấm lòng tốt và lòng từ bi của con người được đánh thức.
Nên đi chùa vào ngày nào vào dịp Tết?
Ngày mùng 1 trong tháng âm lịch được coi là ngày đầu tiên của tháng mới, là ngày linh thiêng và quan trọng trong tín ngưỡng Phật giáo. Việc đi lễ chùa vào ngày này được xem là cách để cầu mong cho một năm mới an lành, may mắn và đầy đủ phúc lộc. Ngoài mùng 1, bạn cũng có thể đi chùa vào mùng 2,3,4.
Hãy đến chùa vào mỗi ngày Tết để cầu nguyện và nhận lấy những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Ngày đầu tiên của năm mới, hay còn gọi là ngày mùng 1, là thời điểm quan trọng để bắt đầu một chặng đường mới. Vì vậy, người dân Việt Nam luôn tin rằng nếu ngày mùng 1 được đón nhận với sự may mắn, hạnh phúc và thư thái, thì cả năm sau đó cũng sẽ đầy đủ niềm vui và phước lành.
Do đó, ngay sau khi chào đón năm mới, các gia đình thường cùng nhau đến thăm những ngôi chùa gần nhà vào những khoảnh khắc đầu tiên của ngày mùng 1. Họ mong muốn tìm kiếm sự an lạc và may mắn cho cuộc sống trong năm mới, hy vọng rằng năm mới sẽ mang lại nhiều điều tốt đẹp và niềm vui. Vì vậy, ngày mùng 1 là câu trả lời hoàn hảo khi ai đó hỏi về việc đi chùa đầu năm vào ngày nào đó.
Có nên thăm chùa vào ngày mùng 2, mùng 3 Tết không? Thực hiện hành trình đến chùa vào những ngày này sẽ mang lại sự may mắn và hạnh phúc vô tận, cùng với sự giàu có và phát đạt. Bởi vì mùng 2, mùng 3 là ngày lễ để đón Hỷ Thần, người mang đến niềm vui và hạnh phúc cho mọi người.
Theo quan niệm của người Việt, mùng 2 và mùng 3 Tết là ngày lễ để đón Hỷ Thần, cũng được gọi là ngày để đón may mắn và hạnh phúc, như tên gọi của Hỷ – niềm vui và hạnh phúc. Ngoài ra, người dân còn tin rằng Hỷ cũng là biểu tượng của tài lộc. Vì vậy, khi đi chùa vào mùng 2, mùng 3, người dân Việt Nam không chỉ mong muốn có một cuộc sống an lành và hạnh phúc, mà còn hy vọng sẽ nhận được nhiều tài lộc và tiền bạc trong suốt cả năm để có một cuộc sống như ý.
Theo quan niệm truyền thống, ngày mùng 4 là ngày các gia đình tổ chức lễ cúng để đón nhận các vị thần từ thiên đình xuống hạ giới để bảo vệ và quản lý. Nếu đi thăm chùa vào ngày Tết mùng 4, những điều ước nguyện sẽ được linh ứng và dễ dàng thành hiện thực. Đặc biệt, việc đi chùa vào ngày này còn mang ý nghĩa cầu mong duyên phận tốt đẹp.
Văn khấn Đức Ông - Đức Chúa Ông (Tôn giả Tu - đạt)
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Kính lạy Đức Ông Tu Đạt Tôn Giả, Thập Bát Long Thần, Già Lam Chân Tể.
Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....
Tín chủ con là......................
Ngụ tại:................................
Cùng cả gia đình thân tới cửa chùa trước điện Đức Ông, thành tâm kính lễ, (nếu có đang lễ vật thì khấn thêm "hiến dâng phẩm vật, kim ngân tịnh tài"), chúng con tâu lên Ngài Tu Đạt Tôn Giả từ cảnh trời cao soi xét.
Chúng con kính tâu lên Ngài Già Lam Chân Tể cai quản trong nội tự cùng các Thánh Chúng trong cảnh chùa đây.
Thiết nghĩ chúng con sinh nơi trần tục, nhiều sự lỗi lầm, hôm nay tỏ lòng thành kính, cúi xin Đức Ông thể đức hiếu sinh, rủ lòng tế độ che chở cho chúng con, ba tháng hè chín tháng đông, tiêu trừ bệnh tật tai ương, vui hưởng lộc tài may mắn, cầu gì cũng được, nguyện gì cũng thành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn Đức Thánh Hiền (Đức A-nan-đà Tôn Giả)
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Con cúi lạy Đức Thánh Hiền, Đại Thánh Khải Giáo A Nan Đà Tôn Giả.
Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....
Tín chủ con là...........Ngụ tại:.........
Chúng con thành tâm tiến dâng lễ bạc, oản quả, hương hoa.
Cầu mong Tam Bảo chứng minh, Đức Thánh Hiền chứng giám, rủ lòng thương xót phù hộ cho con được mọi sự tốt lành, sức khỏe dồi dào, an ninh khang thái, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Cúi mong Ngài soi xét tâm thành, phù hộ cho gia đình chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn vào mùng 1 và ngày Rằm lễ Phật
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Hôm nay là ngày........ tháng........ năm...
Tín chủ con là .....................
Ngụ tại...........................
Cùng toàn thể gia đình thành tâm trước Đại Hùng Bảo Điện, nơi Chùa ........ dâng nén tâm hương, dốc lòng kính lạy:
Đức Phật Thích Ca, Đức Phật Di Đà, Mười phương chư Phật, Vô thượng Phật pháp, Quan âm Đại sỹ, và Thánh hiền Tăng.
Đệ tử lâu đời lâu kiếp, nghiệp chướng nặng nề, si mê lầm lạc.
Ngày nay đến trước Phật đài, thành tâm sám hối, không làm điều dữ, nguyện làm việc lành, ngửa trông ơn Phật, Quan âm Đại sỹ chư Thánh hiền Tăng, Thiên Long bát bộ, Hộ pháp Thiên thần, từ bi gia hộ. Khiến cho chúng con và cả gia đình tâm không phiền não, thân không bệnh tật, hàng ngày an qui làm việc theo pháp Phật nhiệmmàu, để cho vận đảo hanh thông, muôn thuở nhuần ơn Phật pháp.
Đặng mà cứu độ cho các bậc Tôn trưởng Cha mẹ, anh em, thân bằng quyến thuộc, cùng cả chúng sinh đều thành Phật đạo.
Tâm nguyện lòng thành kính bái thỉnh cúi xin chứng giám.
Những lưu ý quan trọng khi đi chùa vào mùng 1 Tết
Bên cạnh đó, khi đi chùa vào mùng 1 Tết, bạn cũng nên lưu ý những điều sau:
Trong tín ngưỡng Phật giáo, việc đi lễ chùa vào ngày mùng 1 được coi là một nghi lễ quan trọng và mang ý nghĩa cầu mong cho một năm mới an lành, may mắn và đầy đủ phúc lộc. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm thông tin và hiểu biết về cách khấn khi đi chùa mùng 1. Chúc bạn có một năm mới an lành và hạnh phúc!
Sáng nay mùng 1 Tết (10.2), cụ ông Ngô Trọng Thanh (73 tuổi) cùng con cháu ra đình, chùa làng Hoàng Mai (Thanh Xuân, Hà Nội) từ lúc chưa tới 8 giờ sáng. Dù còn khá sớm, gia đình ông không phải người đầu tiên tới đây.
Khi ông Thanh tới nơi, khoảng chục cụ cao niên trong làng đã mặc áo the, khăn xếp để đọc bài khấn cầu xin an lành cho làng nước. “Chiêng nghe vang quá”, tiếng một cụ ông nói vọng từ gian ngoài vào trong - nơi những tiếng chiêng đầu tiên đang được thỉnh. Năm nay, làng mới đúc Đại Hồng Chung và cũng có thêm chiêng mới.
Chùa làng Hoàng Mai ấm cúng, vắng người sáng mùng 1 Tết - Ảnh: Trinh Nguyễn
Cạnh đình Hoàng Mai là chùa Hoàng Mai, còn có tên khác là Nga Mi - vốn được nhiều nhà buôn “tín”. Ngày rằm, mùng 1 hằng tháng, dân buôn kéo đến tấp nập. Tuy nhiên, sáng mùng 1 Tết những người lễ xin lộc làm ăn kiểu đó hầu như không có. Bãi xe trước cổng đình bên cạnh chùa chỉ hơn chục chiếc xe máy. Trên ban thờ, tiền đặt lễ không nhiều và đều mang mệnh giá nhỏ.
“Khách đi lễ chủ yếu chỉ là người trong làng, đi bộ ra chùa. Vài cụ đi xe đạp tới”, ông Thanh cho biết. Đã 14 đời sinh sống ở làng, ông Thanh giữ thói quen lễ chùa mùng 1 tết từ nhỏ. Thói quen này chỉ bị đứt đoạn trong chiến tranh và thời gian ông đi công tác nước ngoài. Ông cùng nhiều người già đi lễ trong làng Hoàng Mai phần lớn đều quen biết nhau.
“Phần lớn các làng cổ Hà Nội vẫn giữ được đình, chùa. Có thể thấy rõ nhất thói quen đi lễ ngày mùng 1 Tết như một tục lệ thanh tao, ít nhuốm màu mặc cả với thần linh. Có những người quanh năm chỉ lễ ở nhà, nhưng tới mùng 1 Tết là ra chùa làng”, giáo sư Ngô Đức Thịnh nói.
Việc lễ Phật tại các chùa làng, theo ông Thịnh tuy vẫn mang màu sắc Phật giáo nhưng mang đậm tính cộng đồng hơn. Khi đi lễ tại đây, người làng hướng tới sự gắn kết trong chính cộng đồng làng mình.
Em bé cưỡi ngựa đá ở đình làng. Những hình ảnh này sẽ đi vào ký ức của bé - Ảnh: Trinh Nguyễn
Vì thế, theo giáo sư Thịnh, so với những chùa lớn, tính chất các cuộc hành lễ ở chùa làng rất khác, nhất là về quy mô. Những cuộc hành lễ ở đây thường nhỏ hơn, do những người quen biết lâu năm thực hành. Điều này không giống với các chùa lớn, người ta không thể biết hết nhau và chỉ chú tâm vào việc thực hành tôn giáo của mình là chính. Việc tìm hiểu kinh kệ, giáo lý của người đi lễ chùa làng cũng không được đặt cao như ở chùa lớn. Tuy nhiên, cảm giác gần gũi, thân thuộc của chùa làng lại nổi trội hẳn so với chùa lớn.
Là một người làng Hoàng Mai, tiến sĩ Vũ Thế Long, Tổng Thư ký Hội ẩm thực cũng đồng tình với điều này. Nhà nghiên cứu người Hà Nội gốc này cho biết, sự yên tĩnh là điều trong năm Hà Nội thiếu thốn.
“Kín đáo, tế nhị là nét văn hóa Hà Nội mà tôi cảm nhận từ bố mẹ và những thế hệ trước trong gia đình”, ông Long nói. Sự tế nhị này theo ông thể hiện qua vật phẩm cúng lễ tinh tế mà không chạy theo số lượng. Nhiều năm xa làng, ông Long vẫn đáo qua lại đây, để thấy sự kín đáo, ấm cúng của quê cha đất tổ.
Chùa nổi tiếng thường đông nghịt người vào mùng 1 Tết - Ảnh: Ngọc Thắng
Tại các đền, chùa có tiếng tại Hà Nội như chùa Phúc Khánh, chùa Quán Sứ, đền Ngọc Sơn, phủ Tây Hồ… ngay từ sáng mùng 1 Tết, người đi lễ đã khá đông. Tuy nhiên, số người đi lễ này không đông bằng lúc giao thừa. Có những điểm lễ, nhiều người dân còn phải đứng ngoài bái vọng.
Số lượng chùa ở Hà Nội không nhỏ, song hiện nay nhiều chùa làng đã thay đổi quy mô do người dân khắp nơi về tế lễ quá đông.
“Giữ được chùa làng là một may mắn. Đi lễ chùa làng ngày tết là hạnh phúc được sống chậm, sống chung trong cộng đồng nhỏ nhiều người thân thuộc”, giáo sư Thịnh chia sẻ.
Dưới đây là những bài khấn đi chùa ngắn gọn ở các ban Phật, ban Tam Bảo, văn khấn Quan Thế Âm Bồ Tát, văn khấn Đức Ông, văn khấn Đức Thánh Hiền. Gốm sứ Bát Tràng – Hà Nội xin tổng hợp:
