Khi nhu cầu xã hội đòi hỏi cao với sự phát triển của khoa học công nghệ hiện đại, những kỹ năng vận dụng trí óc và sự linh hoạt cao là cần thiết để xây dựng nền kinh tế về tri thức ngày một đi lên.
Tư duy biện luận chỉ dành cho cuộc tranh luận giữa 2 người trở lên
Điều này hoàn toàn không đúng. Cãi nhau thường xoay quanh vấn đề “Ai đúng, ai sai?”, nhưng tư duy biện luận là tìm ra “Lập luận nào là đúng, lập luận nào là sai?”. Hơn nữa, loại tư duy này là sự tranh luận xảy ra trong chính bản thân 1 người, với mối quan tâm về việc sắp xếp suy nghĩ có trước – có sau, đảm bảo chín chắn và toàn diện để lập luận vấn đề đúng đắn.
Mâu thuẫn là một trong những điều khó có thể tránh khỏi trong quá trình làm việc nhóm. Vậy làm thế nào để giải quyết mâu thuẫn để làm việc hiệu quả, tránh để ảnh hưởng đến kết quả công việc? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau. 1.…
Thực hành phân tích khi tiếp nhận thông tin
Nếu bạn vừa tiếp nhận được một thông tin, hay thấy một điều gì đó được chia sẻ trên mạng xã hội, đừng vội làm theo/tin ngay lập tức mà hãy tiến hành phân tích thật kỹ càng. Việc nghiên cứu sâu và “làm việc” với thông tin sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan và đưa ra quyết định đúng đắn.
Trong quá trình phân tích, bạn thu thập các thông tin bổ sung nếu cần, nhưng hãy lựa chọn thông tin từ nguồn chính thống, tránh nội dung ẩn danh hoặc đến từ những người/trang tin có nhiều tranh cãi. Ngoài ra, bạn cũng nên xem xét các nguồn dữ liệu, số liệu, hình ảnh và trích dẫn. Một số thông tin cũ chỉ đúng tại thời điểm được công bố và không phù hợp với thời điểm hiện tại.
Tích cực đọc sách trau dồi kiến thức
Việc đọc nhiều tài liệu khác nhau, bao gồm sách, báo và các bài viết trên internet là một phần quan trọng trong quá trình rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện.
Sách là một nguồn thông tin phong phú và đa dạng, đọc sách giúp bạn tiếp xúc với nguồn kiến thức mới, khám phá góc nhìn mới và mở rộng tư duy. Bạn có thể đưa ra các lập luận, ý kiến và quan điểm khác nhau trong một vấn đề thông qua việc đọc sách và đánh giá chúng một cách khách quan.
Bạn có biết, việc đọc sách là cách tuyệt vời để tăng vốn từ vựng và cải thiện khả năng sử dụng ngôn ngữ. Khả năng sử dụng từ ngữ chính xác là việc thể hiện ý kiến và lập luận phản biện trở nên logic và sắc bén hơn.
Tư duy lập luận biện luận là không sáng tạo
Có phải bạn nghĩ rằng người sáng tạo khá phóng khoáng, thường vượt ra khỏi các khuôn khổ và có những ý tưởng bay bổng nên rất thiếu logic? Hoặc lo lắng rằng tư duy phản biện vì quá dựa vào logic, lý trí sẽ làm giảm tư duy sáng tạo?
Trên thực tế, tư duy biện chứng chính là nền tảng cốt lõi cho tư duy sáng tạo và cả hai nên được phối hợp song hành cùng nhau. Khi sử dụng các tiêu chuẩn khách quan trong phản biện để phân tích và đánh giá sự vật/sự việc, ta nhận thấy ưu và nhược điểm của chúng. Qua đó tạo cơ hội để ta sáng tạo và tìm ra cách cải tiến hay đưa ra đề xuất mới giúp giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
Tích cực trau dồi và làm giàu kiến thức
Để có thể tìm hiểu về một vấn đề tốt cũng như tham gia các cuộc hội thảo, cuộc họp về chuyên môn thì kiến thức phải đặt lên lên hàng.
Phải nắm chắc chắn kiến thức về lĩnh vực mình đang theo hay môn học mà bản thân cần thảo luận thì các bạn mới đưa ra được những quan điểm, ý kiến chính xác, thuyết phục được mọi người.
Chỉ khi có kiến thức tốt thì các bạn mới đưa ra các lập luận và phê bình một cách đầy đủ được, hiểu được người đối diện nói về vấn đề gì, nội dung chính xác không thì kiến thức thực tế phải am hiểu rộng.
Hãy tưởng tượng, trong một cuộc thảo luận mặc dù muốn phản biện ý kiến nhưng kiến thức bản thân lại không nắm chắc chắn thì sẽ gặp khó khăn trong việc không biết kiến thức mình nói đúng không, có nên nói ra không và việc thể hiện khả năng bản thân là không có.
Phải không ngừng trau dồi bản thân, ham học hỏi, làm giàu kiến thức trong mọi tình huống, biết lắng nghe, tiếp nhận mọi ý kiến tốt cho bản thân để bản thân phát triển vượt trội trong suy nghĩ, trong cách nhìn nhận vấn đề để có kỹ năng tư duy phản biện tốt nhất.
Kỹ năng tư duy logic (Shibamoto Hidenori)
Tác giả Shibamoto Hidenori đã sáng tác ra cuốn sách mang tên “Kỹ năng tư duy logic”. Cuốn sách hướng dẫn chi tiết về cách phát triển tư duy logic. Nó giải thích các khái niệm cơ bản cũng như các ví dụ minh họa để độc giả hiểu rõ hơn về quá trình tư duy logic.
Tác giả giới thiệu nhiều kỹ thuật và công cụ có thể áp dụng trong việc phân tích vấn đề và xây dựng lập luận mạch lạc. Cuốn sách không chỉ tập trung vào lý thuyết mà còn đề cập đến cách áp dụng tư duy logic trong cuộc sống hàng ngày.
Tư duy phản biện là bảo vệ quan điểm đến cùng
Đây là nhận định sai lầm về tư duy biện luận nhiều người mắc phải. Thực chất, đây là tư duy khách quan – công bằng, xét qua tất cả quan điểm lẫn góc nhìn mà không bảo vệ bất kỳ điều gì. Đồng thời, tư duy biện chứng còn hướng đến việc mở rộng suy nghĩ, chứ không bắt buộc bạn phải bảo vệ mỗi quan điểm có sẵn của mình.
Luôn đặt câu hỏi trong mọi trường hợp hay tình huống xảy ra
Tư duy phản biện không thể không nói đến việc đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi trong mọi chuyên môn.
Một người có thói quen luôn đặt câu hỏi và nghi vấn trước những tình huống hay thông tin mà họ tiếp xúc sẽ dần phát triển kỹ năng tư duy, tìm tòi về các vấn đề liên quan để đặt cho chính bản thân mình hay đặt cho người đối diện.
Nhìn vào những câu hỏi đưa ra người ta cũng phần nào đánh giá được chất lượng phản biện của bạn có tốt và hiệu quả hay không. Vậy nên việc đặt câu hỏi là rất cần thiết để cuộc nói chuyện hay trao đổi thông tin không bị nhàm chán, có sự tương tác giữa người nghe người nói, khiến cho buổi thảo luận trở nên hấp dẫn với những người có kiến thức sâu rộng.
Các bạn trẻ chỉ cần chăm chỉ, chịu khó tập thói quen đặt câu hỏi, ngay cả những câu hỏi không hiểu trong việc học tập cho thầy cô giải đáp cũng góp phần nhớ kiến thức tốt hơn, phát triển về tư duy phản biện một cách hiệu quả.
Dễ dàng nói chuyện với người khác quan điểm
Biểu hiện của người có tư duy phản biện nhìn chung là ngại va chạm, không muốn tranh luận, không thích nói chuyện với người khác quan điểm. Nguyên nhân là do học sợ làm căng thẳng không khí nói chuyện, sợ hiềm khích không đáng có, sợ mình là người sai…
Tuy nhiên người có tư duy phản biện lại dễ dàng nói chuyện với người không đồng thuận, không sự làm rõ ràng mọi ngóc ngách của vấn đề. Họ luôn sẵn sàng phản biện tích cực để có cái nhìn đa chiều, học hỏi thêm các kiến thức, kỹ năng nhằm nâng cao khả năng của bản thân. Nói chuyện với người khác quan điểm là cách để tiếp cận nhiều thông tin, ý kiến có giá trị giúp chúng ta xem xét kỹ lưỡng hơn vấn đề, có cách nhìn khác với những sự vật, sự việc được đề cập tới.
Tại sao kỹ năng tư duy phản biện lại quan trọng?
Tư duy phản biện có tầm quan trọng đặc biệt trong nhiều khía cạnh của cuộc sống và phát triển cá nhân. Kỹ năng tư duy phản biện giúp bạn đánh giá thông tin, lập luận và quyết định có căn cứ hơn. Điều này đảm bảo rằng quyết định đưa ra dựa trên sự logic, suy luận có cơ sở và chuẩn mực.
Tư duy phản biện còn giúp bạn xây dựng lập luận mạnh mẽ và mang tính thuyết phục cao trong các buổi thảo luận và tranh luận.
Tuy nhiên, ngay cả khi có kiến thức về cách lập luận hay đặt câu hỏi, thì vẫn có những trường hợp phạm sai lầm trong quá trình vận dụng tư duy phản biện. Có thể xuất phát từ cái tôi còn cao hay đưa ra quyết định quá vội vàng thiếu tính chính xác. Và để rèn luyện tư duy phản biện tốt nhất bạn tham khảo thông tin tiếp theo.
Bạn đừng nhầm lẫn giữa tư duy phản biện và tư duy tích cực nhé, cùng tìm hiểu thế nào là tư duy tích cực?